کد مطلب:34782 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اعتقادات

صفات ثبوتيه و صفات سلبيه خداوند چه صفاتي هستند؟

صفات ثبوتيه صفاتي كه شائبه نقص و محدوديتي در آن نيست و عقل از كمالي از كمالات الهية از مقام ذات او انتزاع كرده، وبراي آن ذات اثبات ميكند، مثل علم و قدرت و اين صفات عين ذات اوست و صفات سلبيه به خلاف ثبوتيه صفاتي است، كه در آن شائبه نقص و محدوديتي است، مثل تركيب و داراي جسم بودن، اينگونه صفات را عقل از ذات الهي سلب ميكند، و با اين توضيح روشن ميشود، كه صفات ثبوتيه و سلبيه بينهايت قابل تصور و شمارش است، ولي دركتب كلاميه 8 صفت ثبوتي و 7 صفت سلبي را محل بحث قرار داده اند و اختصاص اين تعداد به خاطر اختلافاتي است كه بين متكلّمين و علماي علم كلام از فرقهها و مذاهب مختلف بوده است.



اين 8 صفت ثبوتي و 7 صفت سلبي را در دوبيت به نظم آورده اند به اين ترتيب



قادر و عالم وحيّ است ومريدُ مدرك

هم قديم و ابدي هم متكلّم صادق



نه مركب بود و جسم، نه مرئي نه محل

بي شريك است و معاني تو غني دان خالق





در بيت اول 8 صفت ثبوتي است و قديم و ابدي يك صفت شمرده و محسوب ميشوند، در بيت دوم هم 7 صفت سلبيه است و مراد ازمحلّ اين است كه خداوند محل حوادث نيست و اوصاف او عين ذات اوست، نه اينكه حادث باشند و الّا لازم ميآيد تغيّر و محذورات ديگري كه در كتب كلامي يادآور شده اند، مراد از معاني هم اين است كه خداوند داراي معاني و احوال نيست، يعني صفات او مثل قدرت و علم، مثل ما عارض بر ذات نيست، بلكه عين ذات اوست و مراد از غني يعني سلب بينيازي و اينكه خداوند نيازمند و محتاج نيست.

---

اخلاق اسلامي ج 1


اكبر خادم الذاكرين